Παράρτημα

Σύνοψη

Στο Παράρτημα, το οποίο αποτελείται από 3 επιμέρους τμήματα, αναπτύσσονται στοιχεία που αφορούν τα παρακάτω αντικείμενα: τοπικοί άξονες σε γραμμικά και επιφανειακά πεπερασμένα στοιχεία, εισαγωγή δεδομένων και ανάγνωση αποτελεσμάτων βάσει τοπικών αξόνων, συντελεστές τροποποίησης ιδιοτήτων βάσει Κανονισμών και για απλές επιλύσεις. Στο τελευταίο τμήμα του Παραρτήματος παρατίθεται πίνακας απόδοσης ξενόγλωσσων όρων.

Προαπαιτούμενη γνώση

Το Παράρτημα δεν περιλαμβάνει κάποιο αυτοτελές μαθησιακό αντικείμενο, αλλά λειτουργεί συνοδευτικά και διευκρινιστικά προς τα μαθησιακά αντικείμενα που αναπτύσσονται στα επιμέρους Κεφάλαια του συγγράμματος.

Παράρτημα Α: Τοπικοί άξονες συντεταγμένων στο SAP 2000

Κατά τη χρήση του προγράμματος SAP 2000, όπως και όλων σχεδόν των προγραμμάτων στατικής ανάλυσης, γίνεται αναφορά σε δυο συστήματα συντεταγμένων: το γενικό (Global) και το τοπικό (Local). Το γενικό σύστημα συντεταγμένων συνήθως χαρακτηρίζεται από τους άξονες XYZ και αφορά τους άξονες που φαίνονται κατά την εισαγωγή των δεδομένων στην επιφάνεια σχεδίασης στο πρόγραμμα. Στο συγκεκριμένο πρόγραμμα οι X και Y άξονες είναι οριζόντιοι, ενώ ο άξονας Z κατακόρυφος. Το τοπικό σύστημα συντεταγμένων έχει διαφορετική αρίθμηση (στο SAP 2000 χαρακτηρίζεται από τους άξονες 123), και αφορά το κάθε στοιχείο ή κόμβο χωριστά. Η αντιστοίχηση συνεπώς που μπορεί να γίνει μεταξύ των δυο συστημάτων δεν είναι πάντα η ίδια, αλλά διαφέρει από στοιχείο σε στοιχείο.

Η σειρά των αξόνων ενός συστήματος συντεταγμένων τύπου XYZ, ΚΛΜ, 123 κτλ, είναι πάντα σαφώς ορισμένη, ενώ ο πλήρης ορισμός του συστήματος συνήθως επιβάλει τον καθορισμό των δυο από τους άξονες, με τον τρίτο άξονα να προκύπτει βάσει του κανόνα του δεξιού χεριού. Ενδεικτικά, σε ένα σύστημα τύπου ΑΒΓ, ακολουθείται η λογική: Αντίχειρας-άξονας Α, Δείκτης-άξονας Β και Μέσος-άξονας Γ, των τριών δακτύλων του δεξιού χεριού (Σχήμα Α.1). Επίσης, η θετική φορά ροπής ή στροφής γύρω από έναν άξονα δίδεται από τα δάκτυλα μιας κλειστής παλάμης του δεξιού χεριού, όταν ο αντίχειρας δείχνει τη θετική φορά του συγκεκριμένου άξονα (Σχήμα Α.2).

Η γνώση του συστήματος τοπικών αξόνων των διαφόρων στοιχείων έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς η εισαγωγή αρκετών δεδομένων στον φορέα, αλλά και η ανάγνωση των αποτελεσμάτων, γίνονται συχνά με βάση το τοπικό σύστημα συντεταγμένων κάθε πεπερασμένου στοιχείου.

Σχήμα Α.1 Κανόνας του δεξιού χεριού για τον ορισμό του προσανατολισμού συστήματος αξόνων (Adapted from Right hand rule cross product, In Wikimedia, n.d., Retrieved April 03, 2015, from https://commons.wikimedia.org/wiki/File: Right_hand_rule_cross_product.svg, User:Acdx, licensed under the Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported license).

Σχήμα Α.2 Κανόνας του δεξιού χεριού για τον ορισμό της θετικής φοράς ροπής και στροφής (Reprinted from Right hand grip rule, In Wikimedia, n.d., Retrieved April 03, 2015, from https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Right-hand_grip_rule.svg, Το παρόν έργο αποτελεί κοινό κτήμα (public domain)).

Α.1. Τοπικό σύστημα αξόνων σε κόμβους

Οι τοπικοί άξονες στους κόμβους ορίζονται με το σύστημα 123 και ταυτίζονται κατά σειρά με αυτούς του γενικού συστήματος συντεταγμένων, δηλαδή ισχύει πάντα:

Σε ορισμένα σημεία του προγράμματος, όπως π.χ. ο καθορισμός της φοράς δράσης μιας σεισμικής δύναμης σε δυναμική φασματική κατάσταση ανάλυσης, υπάρχει επίσης η αρίθμηση 123 στους άξονες που προσφέρονται. Στις περιπτώσεις αυτές που αφορούν το σύνολο του προσομοιώματος, η αντιστοίχηση που ακολουθείται είναι ίδια με αυτή των κόμβων που αναφέρεται παραπάνω. Η συγκεκριμένη αντιστοίχηση αφορά τόσο την εισαγωγή των δεδομένων όσο και την ανάγνωση των αποτελεσμάτων.

Α.2. Τοπικό σύστημα αξόνων σε γραμμικά στοιχεία

Ένα γραμμικό στοιχείο στο SAP 2000 θεωρείται κατακόρυφο όταν η γωνία που σχηματίζει ο άξονας του στοιχείου με τον άξονα Z έχει ημίτονο μικρότερο από 10-3. Αν η προϋπόθεση αυτή δεν ισχύει, τότε το στοιχείο θεωρείται οριζόντιο (πρακτικά κάθε στοιχείο που έχει απόκλιση πάνω από 0.1° από την κατακόρυφο, θεωρείται οριζόντιο στοιχείο).

Οι τοπικοί άξονες στα γραμμικά στοιχεία ορίζονται ως εξής:

Έστω το παράδειγμα ενός απλού χωρικού φορέα που φαίνεται στο Σχήμα Α.3. Το γενικό σύστημα συντεταγμένων XYZ του προγράμματος φαίνεται στο κάτω μέρος του Σχήματος. Τα τοπικά συστήματα συντεταγμένων για τα διάφορα γραμμικά στοιχεία φαίνονται σχεδιασμένα στο Σχήμα Α.3. Ειδικότερα για τον κάθε τύπο δομικού στοιχείου ισχύουν τα εξής:

Προϋπόθεση για την εμφάνιση των τοπικών αξόνων, όπως φαίνονται στο Σχήμα Α.3, αποτελεί η υιοθέτηση της σχεδίασης γραμμικών στοιχείων σύμφωνα με την προεπιλεγμένη μέθοδο του προγράμματος, δηλαδή η φορά του τοπικού άξονα 1 του κάθε στοιχείου να είναι όμοια με αυτή του παράλληλου άξονα του γενικού συστήματος XYZ. Συνεπώς, ενδεικτικά για τη δοκό BC, ως κόμβος αρχής ορίζεται ο B και ως κόμβος τέλους ο C, οπότε η φορά του τοπικού άξονα 1 συμπίπτει με τη φορά του παράλληλου του άξονα Y.

Σχήμα Α.3 Χωρικός πλαισιακός φορέας στο SAP 2000 όπου φαίνεται το γενικό και τα τοπικά συστήματα αξόνων σε κάθε γραμμικό δομικό στοιχείο.

Α.3. Εισαγωγή δεδομένων γραμμικών στοιχείων και κόμβων

Α.3.1. Εισαγωγή δεδομένων κόμβων

Με βάση τα παραπάνω, η εισαγωγή δεδομένων που αφορούν κόμβους ή το συνολικό φορέα σε τοπικό σύστημα αξόνων στο SAP 2000, μπορεί να γίνει θεωρώντας ότι οι άξονες 123 ταυτίζονται κατά σειρά με τους XYZ.

Α.3.2. Εισαγωγή δεδομένων γραμμικών στοιχείων

Για τη διευκόλυνση της γρήγορης εισαγωγής δεδομένων σε γραμμικά στοιχεία που αφορούν δοκούς και υποστυλώματα, δίνονται κάποια κατατοπιστικά σκαριφήματα που καλύπτουν τις συνηθισμένες περιπτώσεις διατομών.

Η εισαγωγή των διαστάσεων σε δοκό ορθογωνικού σχήματος γίνεται σύμφωνα με το Σχήμα Α.4, ενώ σε δοκό μορφής πλακοδοκού σύμφωνα με το Σχήμα Α.5.

Σχήμα Α.4 Εισαγωγή διαστάσεων διατομής ορθογωνικής δοκού στο SAP 2000.

Σχήμα Α.5 Εισαγωγή διαστάσεων διατομής πλακοδοκού στο SAP 2000.

Η εισαγωγή των διαστάσεων στα υποστυλώματα-τοιχώματα γίνεται σύμφωνα με το Σχήμα Α.6. Προφανώς η συγκεκριμένη αναφορά στα τοιχώματα αφορά τον ισοδύναμο κατακόρυφο στύλο κατά την προσομοίωση των τοιχωμάτων με γραμμικά στοιχεία.

Σχήμα Α.6 Εισαγωγή διαστάσεων διατομής υποστυλωμάτων-τοιχωμάτων στο SAP 2000.

Α.4. Ανάγνωση αποτελεσμάτων γραμμικών στοιχείων και κόμβων

Α.4.1. Ανάγνωση αποτελεσμάτων κόμβων

Η ανάγνωση αποτελεσμάτων σε κόμβους αφορά μετακινήσεις, αντιδράσεις στήριξης φορέα κτλ.

Η εμφάνιση της παραμορφωμένης μορφής του φορέα γίνεται από την εντολή Display → Show Deformed Shape και επιλογή της σχετικής φορτιστικής κατάστασης. Η ανάγνωση των μετακινήσεων γίνεται με δεξί click σε κάθε κόμβο του παραμορφωμένου φορέα.

Η εμφάνιση των αντιδράσεων στις στηρίξεις του φορέα γίνεται από την εντολή Display → Show Forces-Stresses → Joints και επιλογή της σχετικής φορτιστικής κατάστασης.

Η ανάγνωση των αποτελεσμάτων σε κόμβους ή στο συνολικό φορέα (π.χ. μετακινήσεις, επιταχύνσεις κτλ) σε τοπικό σύστημα αξόνων στο SAP 2000, μπορεί να γίνει θεωρώντας ότι οι άξονες 123 ταυτίζονται κατά σειρά με τους XYZ.

Α.4.2. Ανάγνωση αποτελεσμάτων γραμμικών στοιχείων

Η ανάγνωση των αποτελεσμάτων εντατικών μεγεθών σε γραμμικά στοιχεία γίνεται διαφορετικά σε δοκούς και υποστυλώματα-τοιχώματα. Η εμφάνιση των διαγραμμάτων εντατικών μεγεθών γίνεται από την εντολή Display → Show Forces-Stresses → Frames/Cables και επιλογή της σχετικής φορτιστικής κατάστασης και του επιθυμητού μεγέθους.

Ανάγνωση εντατικών μεγεθών σε Δοκούς

Ανεξαρτήτως της διεύθυνσης της δοκού, η ανάγνωση των αποτελεσμάτων των εντατικών μεγεθών γίνεται ως εξής:

Ανάγνωση εντατικών μεγεθών σε Υποστυλώματα

Η ανάγνωση των εντατικών μεγεθών σε υποστυλώματα εξαρτάται και από τη διεύθυνση του πλαισίου που συμμετέχουν, καθώς υπόκεινται σε διαξονική κάμψη και διάτμηση. Γενικά ισχύουν τα εξής:

Ανάγνωση εντατικών μεγεθών σε επίπεδες τομές χωρικού φορέα

Με βάση τα παραπάνω, σε πλαίσια κατά X οι καμπτικές ροπές τόσο των δοκών όσο και των υποστυλωμάτων θα δίνονται ως Moment 3-3, ενώ οι τέμνουσες από το Shear 2-2. Άρα μπορούν να εμφανίζονται ταυτόχρονα σε όψη xz του φορέα.

Σε πλαίσια κατά Y όμως, ενώ οι καμπτικές ροπές και οι τέμνουσες των δοκών δίνονται ως Moment 3-3 και Shear 2-2, αυτές των υποστυλωμάτων δίνονται ως Moment 2-2 και Shear 3-3! Συνεπώς, δεν είναι δυνατή σε όψη yz η ταυτόχρονη εμφάνιση εντατικών μεγεθών δοκών και υποστυλωμάτων. Για τον λόγο αυτόν, προτείνεται η χρήση της τρισδιάστατης όψης για την ανάγνωση των διαγραμμάτων εντατικών μεγεθών σε χωρικούς φορείς, ιδίως σε χρήστες που βρίσκονται στην αρχή της ενασχόλησης τους με προγράμματα ανάλυσης κατασκευών.

Α.5. Τοπικό σύστημα αξόνων σε επιφανειακά στοιχεία

Τα επιφανειακά πεπερασμένα στοιχεία τύπου Shell στο SAP 2000 αφορούν 3-κομβα ή 4-κομβα στοιχεία. Στην περίπτωση των 4-κομβων στοιχείων θα πρέπει και οι 4 κόμβοι να βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο.

Οι παρακάτω κανόνες θα πρέπει να τηρούνται όσον αφορά το σχήμα των επιφανειακών στοιχείων.

Σε κάθε περίπτωση επιφανειακών πεπερασμένων στοιχείων, ο τοπικός άξονας 3 είναι κάθετος στο επίπεδο του στοιχείου, ενώ οι δύο άλλοι άξονες βρίσκονται μέσα στο επίπεδο του στοιχείου. Το επίπεδο 3-2 είναι παράλληλο με τον άξονα Z, με τον τοπικό άξονα 2 να έχει κατεύθυνση προς τα πάνω (+Z) εκτός της περίπτωσης οριζόντιου στοιχείου όπου ο άξονας 2 είναι κατά Y. Τέλος, ο τοπικός άξονας 1 είναι οριζόντιος (στο επίπεδο XY). Πιο συνοπτικά μπορούν να αναφερθούν τα εξής

Τοπικοί άξονες για οριζόντια επιφανειακά πεπερασμένα στοιχεία

Τοπικοί άξονες για κατακόρυφα επιφανειακά πεπερασμένα στοιχεία σε επίπεδο XZ

Τοπικοί άξονες για κατακόρυφα επιφανειακά πεπερασμένα στοιχεία σε επίπεδο YZ

Ανάγνωση αποτελεσμάτων σε επιφανειακά πεπερασμένα στοιχεία

Η ανάγνωση των εντατικών μεγεθών των επιφανειακών πεπερασμένων στοιχείων γίνεται από την εντολή Display → Show Forces-Stresses → Shells. Οι δυνάμεις-ροπές εμφανίζονται από το Resultant Forces και οι τάσεις από το πεδίο Shell Stresses.

Ειδικότερα η ανάγνωση των καμπτικών ροπών σε πλάκα οπλισμένου σκυροδέματος (οριζόντια πλάκα σε κάμψη εκτός επιπέδου) γίνεται από τα πεδία Μ11 και Μ22 και πιο συγκεκριμένα (Σχήμα Α.7) σύμφωνα με το εγχειρίδιο χρήσης του προγράμματος (Computers and Structures Inc., 2010):

Σχήμα Α.7 Καμπτικές ροπές επιφανειακών πεπερασμένων στοιχείων στο SAP 2000.

Παράρτημα Β: Συντελεστές τροποποίησης ιδιοτήτων στοιχείων

Κατά την επίλυση ενός φορέα, προκειμένου να υπολογιστούν η εντατική κατάσταση και οι μετακινήσεις του, λαμβάνονται υπόψη τα έργα των εξωτερικών δυνάμεων (φορτίων, εξωτερικών ροπών, καταναγκασμών) και των εσωτερικών δυνάμεων (εντατικών μεγεθών M, V, N). Η αντίσταση που εμφανίζουν τα δομικά στοιχεία στις αναπτυσσόμενες παραμορφώσεις εξαρτάται τόσο από τις ιδιότητες του υλικού όσο και από τη γεωμετρία της κάθε διατομής, και μπορεί να διακριθεί στα παρακάτω (Κίρτας & Λιαλιαμπής, 2013∙ Μητσοπούλου, 1995):

Κατά την ανάλυση κατασκευών οπλισμένου σκυροδέματος, υπάρχει συχνά απαίτηση των Κανονισμών για απομείωση κάποιων από τα παραπάνω μεγέθη, ώστε να ληφθούν υπόψη οι διατομές σε στάδιο ΙΙ, λόγω ρηγμάτωσης. Στο πρόγραμμα SAP 2000 είναι δυνατή μια τέτοια ενέργεια, μέσω της χρήσης συντελεστών τροποποίησης ιδιοτήτων διατομής (Property modifiers), που βρίσκονται στο στάδιο προσδιορισμού των γεωμετρικών χαρακτηριστικών της κάθε διατομής. Η τιμή που τίθεται σε κάποιο πεδίο των modifiers πολλαπλασιάζεται με την αντίστοιχη γεωμετρική ιδιότητα της διατομής, έχοντας ως αποτέλεσμα τη μεταβολή της τελικής τιμής της συγκεκριμένης ιδιότητας που θα ληφθεί υπόψη κατά την ανάλυση. Με τον τρόπο αυτόν επιτυγχάνεται η τροποποίηση του συνυπολογισμού του έργου του κάθε εντατικού μεγέθους, σύμφωνα με τις εκάστοτε απαιτήσεις.

Στη συνήθη περίπτωση των γραμμικών στοιχείων (frame sections), οι συντελεστές τροποποίησης ιδιοτήτων διατομής και η συσχέτισή τους με τα παραπάνω μεγέθη αντίστασης της διατομής είναι:

Οι άξονες 2 και 3 που αναφέρονται είναι οι τοπικοί άξονες των γραμμικών στοιχείων, όπως αναλύθηκαν στο μέρος Α του Παραρτήματος. Στις επόμενες παραγράφους δίνονται οι κατάλληλες τιμές τροποποίησης των γεωμετρικών ιδιοτήτων για διατομές οπλισμένου σκυροδέματος, ώστε να υπάρχει συμφωνία με τις διατάξεις του Ευρωκώδικα. Συμπληρωματικά παρουσιάζονται και οι αντίστοιχες απαιτήσεις του πρόσφατου Ελληνικού Αντισεισμικού Κανονισμού (ΕΑΚ 2000). που σχετίζονται με τις τιμές των γεωμετρικών ιδιοτήτων των διατομών. Τέλος, γίνεται και μια αναφορά στις τιμές που θα πρέπει να επιλεγούν όταν επιδιώκεται με τη χρήση υπολογιστικού προγράμματος να προσεγγιστεί μια επίλυση που γίνεται «με το χέρι», ώστε να αγνοηθούν τα έργα των εντατικών μεγεθών που συνήθως δεν λαμβάνονται υπόψη κατά την εκτέλεση απλών στατικών επιλύσεων.

Συνυπολογισμός ίδιου βάρους και μάζας διατομής

Σε προηγούμενες εκδόσεις του προγράμματος έπρεπε να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη χρήση τεχνητά μεγάλων τιμών (π.χ. 1000) στο συντελεστή που αφορά το εμβαδόν της διατομής (Cross-section area), καθώς όταν συνυπολογίζεται το ίδιο βάρος και η μάζα του κάθε στοιχείου αυτόματα από το πρόγραμμα, τότε άθελα δινόταν αύξηση του ίδιου βάρους και της μάζας κατά 1000 φορές! Θα έπρεπε συνεπώς η συγκεκριμένη επιλογή να συνδυάζεται με μηδενικό ίδιο βάρος στον καθορισμό του υλικού ή στον καθορισμό των μορφών φόρτισης. Πλέον, στις πρόσφατες εκδόσεις του προγράμματος, έχουν προστεθεί δυο συντελεστές που αφορούν τη μάζα (Mass) και το ειδικό βάρος (Weight) που θα ληφθεί υπόψη στο συγκεκριμένο δομικό στοιχείο, καθιστώντας τον αυτόματο υπολογισμό της μάζας και του βάρους του στοιχείου ανεξάρτητο από την τιμή που θα τεθεί στο πεδίο Cross-section area.

Παρ' όλα αυτά, κατάλληλη μέριμνα μη συνυπολογισμού τους βάρους και της μάζας θα πρέπει να ληφθεί σε τυχόν βοηθητικά στοιχεία, τύπου στερεού βραχίονα ή άκαμπτης διατομής (περίπτωση προσομοίωσης τοιχωμάτων, όπως ενδεικτικά παρουσιάζεται στα Κεφάλαια 6 και 7). Τα συγκεκριμένα στοιχεία συχνά ορίζονται με αυξημένα χαρακτηριστικά εμβαδού διατομής κατά την προσομοίωση, δίχως όμως να έχουν φυσική παρουσία, άρα και υπαρκτό βάρος, στην πραγματική κατασκευή.

Β.1. Συντελεστές τροποποίησης γεωμετρικών ιδιοτήτων σε ρηγματωμένες διατομές Ο/Σ

Όπως αναφέρθηκε στο Κεφάλαιο 3, η απομείωση των ιδιοτήτων των ρηγματωμένων διατομών σε στάδιο ΙΙ που συμπεριλαμβάνεται στον EC8 §4.3.1(7) αφορά τα ελαστικά καμπτικά και διατμητικά χαρακτηριστικά τους, τα οποία πρέπει να ληφθούν ίσα με το ήμισυ της αντίστοιχης δυσκαμψίας των μη ρηγματωμένων στοιχείων. Στο παρόν κρίνεται σκόπιμο να τηρηθεί και η απομείωση της δυστρεψίας της διατομής στο 10% της αρχικής της τιμής, σύμφωνα με την ανάλυση που γίνεται από τους Αβραμίδη, Αθανατοπούλου, Μορφίδη και Σέξτο (2011).

Για την επίτευξη της απομείωσης των μεγεθών, βάσει των απαιτήσεων του EC8, μπορούν να τεθούν οι συντελεστές απομείωσης ιδιοτήτων (Property modifiers) που φαίνονται στον Πίνακα Β.1.

Ιδιότητα Δοκοί Υποστυλώματα Τοιχώματα
Cross-section (axial) area 1.0 1.0 1.0
Shear area in 2 direction 0.5 0.5 0.5
Shear area in 3 direction 0.5 0.5 0.5
Torsional constant 0.1 0.1 0.1
Moment of inertia about 2 axis 0.5 0.5 0.5
Moment of inertia about 3 axis 0.5 0.5 0.5

Πίνακας Β.1 Συντελεστές τροποποίησης γεωμετρικών ιδιοτήτων διατομής γραμμικών στοιχείων βάσει EC8 (η απομείωση στη δυστρεψία δεν προβλέπεται, προτείνεται όμως να διατηρηθεί βάσει της εμπειρίας εφαρμογής του ΕΑΚ 2000).

Συντελεστές τροποποίησης ιδιοτήτων κατά την προσομοίωση τοιχωμάτων με επιφανειακά στοιχεία

Κατά την προσομοίωση των τοιχωμάτων με επιφανειακά πεπερασμένα στοιχεία, η απομείωση των σχετικών ιδιοτήτων μπορεί να γίνει πάλι μέσω της χρήσης αντίστοιχων συντελεστών. Στην περίπτωση αυτή, η απομείωση της δυσκαμψίας του τοιχώματος ορίζεται στους σχετικούς συντελεστές τροποποίησης (modifiers) στο πεδίο f22 και η απομείωση της δυστμησίας στο πεδίο f12 (CSI, n.d.).Παράλληλα, αντίστοιχοι συντελεστές πρέπει να τεθούν και στα πεδία m11, m22 και m12, για την απομείωση της εκτός επιπέδου δυσκαμψίας του τοιχώματος. Εφαρμογή των παραπάνω συντελεστών γίνεται στο παράδειγμα του Κεφαλαίου 7.

Δυστένεια οριζόντιων στοιχείων (δοκών) κατά την ανάλυση

Πέρα από τους συντελεστές τροποποίησης του παραπάνω πίνακα, θα πρέπει να σημειωθεί πως η αυξομείωση του μήκους των δοκών, όπως και η κάμψη τους εντός οριζοντίου επιπέδου, δεν είναι δυνατές, λόγω της ύπαρξης της πλάκας οπλισμένου σκυροδέματος. Η αδυναμία αυξομείωσης του μήκους των δοκών λαμβάνεται συνήθως αυτόματα υπόψη, μέσω της χρήσης διαφραγματικής λειτουργίας στα επίπεδα των ορόφων. Παράλληλα, η έλλειψη οριζόντιων φορτίων κατά μήκος των δοκών στις συνήθεις περιπτώσεις μελετών, αποτρέπει και την –εντός οριζοντίου επιπέδου– κάμψη τους, με αποτέλεσμα η παραπάνω απομείωση στο αντίστοιχο πεδίο Moment of inertia about 2 axis να μην έχει κάποια επιρροή κατά την ανάλυση, όπως άλλωστε θα ήταν το αναμενόμενο.

Οι αντίστοιχες διατάξεις του ΕΑΚ 2000 §3.2.3(2) περιλαμβάνουν διαφορετικές τιμές για την απομείωση των ελαστικών ιδιοτήτων στοιχείων οπλισμένου σκυροδέματος, όπως φαίνεται στον Πίνακα Β.2. Σημειώνεται πως σε παρένθεση δίνονται και οι προτεινόμενες τιμές που αναφέρονται στα σχόλια του ΕΑΚ 2000 §Σ.3.2.3[2].

Ιδιότητα Δοκοί Υποστυλώματα Τοιχώματα
Cross-section (axial) area 1.0 1.0 1.0
Shear area in 2 direction 1.0 1.0 1.0
Shear area in 3 direction 1.0 1.0 1.0
Torsional constant 0.1 0.1 0.1
Moment of inertia about 2 axis 0.5 (0.4) 1.0 (0.60-0.80) 0.667
Moment of inertia about 3 axis 0.5 (0.4) 1.0 (0.60-0.80) 0.667

Πίνακας Β.2 Συντελεστές τροποποίησης γεωμετρικών ιδιοτήτων διατομής γραμμικών στοιχείων βάσει ΕΑΚ 2000 (σε παρένθεση δίνονται οι τιμές που εμφανίζονται στα σχόλια του Κανονισμού, ενώ στο υποστύλωμα οι δυο τιμές απομείωσης της ροπής αδράνειας αφορούν περιμετρικά και εσωτερικά υποστυλώματα αντίστοιχα).

Β.2. Παραδοχές επίλυσης επίπεδου φορέα οπλισμένου σκυροδέματος δίχως τη χρήση υπολογιστή (προσέγγιση αποτελεσμάτων επίλυσης με το χέρι)

Κατά την επίλυση ενός φορέα από ένα πρόγραμμα ανάλυσης, λαμβάνεται υπόψη το έργο όλων των εσωτερικών δυνάμεων και παραμορφώσεων των επιμέρους δομικών στοιχείων. Κάποια όμως από τα έργα των εσωτερικών εντατικών δυνάμεων, στις συνηθισμένες περιπτώσεις φορέων, έχουν μικρή επιρροή στην τελική τους απόκριση. Ενδεικτικά, οι αξονικές δυνάμεις προκαλούν ελάχιστη αυξομείωση του μήκους των δομικών στοιχείων σε μια κατασκευή και συνήθως δεν μεταβάλλουν ουσιαστικά τον υπολογισμό της εντατικής κατάστασης. Το ίδιο γίνεται και στην περίπτωση των τεμνουσών. Αντίθετα, η επιρροή των ροπών κάμψης και οι αντίστοιχες στροφές και καμπυλότητες που αναπτύσσονται κατά τη φόρτιση μιας κατασκευής είναι ιδιαίτερα σημαντικές.

Έτσι, κατά την ανάλυση «με το χέρι» και για απλοποίηση των υπολογισμών, λαμβάνονται υπόψη μόνο τα έργα των εσωτερικών ροπών κάμψης και όχι αυτά των αξονικών και των τεμνουσών. Για να γίνει μια αντίστοιχη παραδοχή μηδενισμού της συνεισφοράς των έργων αξονικών και τεμνουσών στο πρόγραμμα SAP 2000, θα πρέπει κατά τον ορισμό των διατομών των δομικών στοιχείων να δοθούν οι συντελεστές τροποποίησης γεωμετρικών ιδιοτήτων (Property modifiers) που φαίνονται στον Πίνακα Β.3. Στις τιμές του Πίνακα, για την περίπτωση δομικών στοιχείων δοκών, υποστυλωμάτων και τοιχωμάτων, η τιμή ∞ μπορεί να δοθεί ως μια αρκούντως μεγάλη τιμή σε σχέση με τις κλασσικές ιδιότητες των στοιχείων. Ενδεικτικά, μια τιμή 1000 μπορεί να θεωρηθεί επαρκής, είτε πρόκειται για εμβαδόν είτε για επιφάνεια διάτμησης μιας διατομής. Θα πρέπει να αποφεύγεται η χρήση υπερβολικά μεγάλων τιμών, καθώς ενδέχεται να προκαλέσουν αριθμητική αστάθεια κατά την επίλυση.

Στην περίπτωση ύπαρξης στοιχείων ράβδου στο προσομοίωμα, δηλαδή αμφιαρθρωτού στοιχείου που φέρει μόνο αξονικό φορτίο, το μέγεθος το οποίο καθορίζει τη συμπεριφορά του είναι η αξονική παραμόρφωση που αναπτύσσεται. Συνεπώς, κατά την ανάλυση σε υπολογιστικό πρόγραμμα, είναι βασικό να διατηρηθεί η πραγματική τιμή εμβαδού της διατομής της ράβδου. Καθώς η ράβδος δεν καταπονείται σε κάμψη και διάτμηση, θα ήταν θεμιτό η επιρροή των παραγόντων αυτών να μηδενίζεται κατά την επίλυση (δηλαδή να δοθούν στα σχετικά πεδία μεγάλες τιμές modifiers). Σε κάθε περίπτωση όμως, λόγω της αρθρωτής σύνδεσης των ράβδων και της ύπαρξης μόνο επικόμβιων φορτίων σε αυτές, η στατική επίλυση θα δώσει ούτως ή άλλως μηδενικές τιμές ροπών και τεμνουσών. Συνεπώς, ακόμη και αν δεν αλλάξουν τα αντίστοιχα modifiers που δίνονται ως (1.0) στον Πίνακα Β.3, δεν πρόκειται να υπάρξει έργο ροπών ή τεμνουσών στα συγκεκριμένα στοιχεία κατά την ανάλυση στον υπολογιστή.

Ιδιότητα Δοκός-Υποστύλωμα-Τοίχωμα Ράβδος
Cross-section (axial) area ∞ 1.0
Shear area in 2 direction ∞ (1.0)
Shear area in 3 direction ∞ (1.0)
Torsional constant ∞ (1.0)
Moment of inertia about 2 axis 1 (1.0)
Moment of inertia about 3 axis 1 (1.0)

Πίνακας Β.3 Συντελεστές τροποποίησης γεωμετρικών ιδιοτήτων διατομής γραμμικών στοιχείων για ταύτιση προσέγγισης επίλυσης «με το χέρι».

Παράρτημα Γ: Απόδοση ξενόγλωσσων όρων

Η φύση του συγγράμματος, με την χρήση ξενόγλωσσου προγράμματος πεπερασμένων στοιχείων για την εμβάθυνση σε θέματα προσομοίωσης κατασκευών, έχει ως αποτέλεσμα τη συνεχή εμφάνιση ξενόγλωσσων όρων και εντολών στο κείμενο του συγγράμματος. Παρακάτω δίνεται η απόδοση των ξενόγλωσσων όρων που σχετίζονται με τα βασικά επιστημονικά στοιχεία του γνωστικού αντικειμένου που αναπτύχθηκε όπως και με βασικές εντολές του προγράμματος που χρησιμοποιήθηκε.

Ξενόγλωσσος όρος Απόδοση στα ελληνικά
absolute value απόλυτη τιμή
acceptance criteria κριτήρια (στάθμες) επιτελεστικότητας
analysis ανάλυση
animation κίνηση (εμφάνιση παραμόρφωσης φορέα με κίνηση)
area section διατομή επιφανειακού στοιχείου
assignments παράμετροι που έχουν ανατεθεί (σε κόμβο-στοιχείο του φορέα)
axial αξονική (φόρτιση)
base reaction αντίδραση (στήριξης) στη βάση
bay άνοιγμα (δοκού)
beam δοκός
bending πάχος επιφανειακού στοιχείου για κάμψη εκτός επιπέδου
capacity ικανότητα παραλαβής φορτίου
coefficient of thermal expansion συντελεστής θερμικής διαστολής
column υποστύλωμα
compression θλίψη
concrete σκυρόδεμα
confined concrete περισφιγμένο σκυρόδεμα
confinement bars συνδετήρες (εγκάρσιος οπλισμός)
constraint καταναγκασμός (μετακίνησης)
convergence σύγκλιση (κατά την ανάλυση)
coordinate system σύστημα συντεταγμένων
CQC πλήρης τετραγωνική επαλληλία
cross-section (axial) area εμβαδόν διατομής
curvature καμπυλότητα
damping απόσβεση
dead load μόνιμο φορτίο
deflection απόκλιση (εδώ βύθιση π.χ. δοκού)
deformation παραμόρφωση
deformed shape παραμορφωμένη κατάσταση (μορφή) φορέα
design διαστασιολόγηση
diagram διάγραμμα (εντατικών μεγεθών)
diaphragm διάφραγμα (διαφραγματική λειτουργία πλακών)
direct integration method μέθοδος απευθείας ολοκλήρωσης στο χρόνο
displacement μετακίνηση
display options επιλογές απεικόνισης (στο πρόγραμμα)
distributed load κατανεμημένο φορτίο
divide frames διακριτοποίηση γραμμικών στοιχείων
dynamic analysis δυναμική ανάλυση
dynamic soil-structure interaction δυναμική αλληλεπίδραση εδάφους-κατασκευής
effective stiffness ενεργός δυσκαμψία
elastic ελαστικός (π.χ. ελαστική ανάλυση, συμπεριφορά)
end-I (start joint) άκρο αρχής γραμμικού στοιχείου
end-J (end joint) άκρο τέλους γραμμικού στοιχείου
envelope περιβάλλουσα φορτίων/αποτελεσμάτων
explicit method ρητή μέθοδος χρονικής ολοκλήρωσης
extrude view εμφάνιση τρισδιάστατης απεικόνισης σχήματος διατομών
file αρχείο
flange συνεργαζόμενο πλάτος (σε διατομή πλακοδοκού)
force δύναμη
frame πλαίσιο (πλαισιακός φορέας)
frame section διατομή γραμμικού στοιχείου
frequency συχνότητα
geometric nonlinearity γεωμετρική μη-γραμμικότητα
global coordinate system γενικό σύστημα συντεταγμένων
gravity βαρύτητα (χρησιμοποιείται ως δηλωτικό κατεύθυνσης)
grid lines βοηθητικές γραμμές
hinge πλαστική άρθρωση (στοιχείο του λογισμικού)
hinge length μήκος πλαστικής άρθρωσης
implicit method πεπλεγμένη μέθοδος χρονικής ολοκλήρωσης
inelastic ανελαστικός (π.χ. ανελαστική ανάλυση, συμπεριφορά)
initial conditions αρχικές συνθήκες
joints κόμβοι
labels ετικέτες (ονομασίες) στοιχείων φορέα
linear γραμμικός (π.χ. γραμμική ανάλυση)
links σύνδεσμος (στοιχείο του λογισμικού)
live load κινητό φορτίο
load φορτίο
load case φορτιστική κατάσταση
load combination συνδυασμός φόρτισης
load pattern μορφή φόρτισης
local axes τοπικοί άξονες
longitudinal bars διαμήκεις ράβδοι οπλισμού
mass μάζα
mass per unit volume πυκνότητα (μάζα στη μονάδα του όγκου)
material υλικό
membrane πάχος επιφανειακού στοιχείου για δυνάμεις εντός επιπέδου
mesh διακριτοποίηση
modal analysis ιδιομορφική ανάλυση
modal participating mass ratio ποσοστό ενεργοποίησης της μάζας σε ιδιομορφή
mode superposition method μέθοδος επαλληλίας των ιδιομορφών
model μοντέλο (προσομοίωμα)
modifier τροποποιητικός συντελεστής (ιδιοτήτων στο λογισμικό)
modulus of elasticity μέτρο ελαστικότητας
moment / bending moment ροπή / ροπή κάμψης
moment of inertia ροπή αδράνειας
nonlinear μη-γραμμικός (π.χ. μη-γραμμική ανάλυση)
nonlinear static analysis ανελαστική στατική ανάλυση (αλλιώς pushover analysis)
peak ground acceleration (PGA) μέγιστη εδαφική επιτάχυνση
period περίοδος
PMM interaction αλληλεπίδραση ροπής-αξονικής (στα υποστυλώματα)
Poisson’s ratio δείκτης Poisson
pushover analysis ανελαστική στατική ανάλυση ή υπερωθητική ανάλυση
pushover curve καμπύλη αντίστασης φορέα
quake (load) σεισμικό (φορτίο)
Rayleigh damping απόσβεση τύπου Rayleigh
rectangular ορθογώνιος
reinforcement οπλισμός (σκυροδέματος)
relative value σχετική τιμή
releases απελευθέρωση κίνησης (π.χ. εσωτερική άρθρωση)
replicate αναπαραγωγή στοιχείων φορέα (εντολή λογισμικού)
response spectrum φάσμα απόκρισης
restraint δέσμευση (βαθμού ελευθερίας)
rotation στροφή
scale factor συντελεστής κλίμακας (π.χ. μεγέθυνσης)
section διατομή
self weight multiplier πολλαπλασιαστής ιδίου βάρους
shear τέμνουσα/διάτμηση
shear modulus μέτρο διάτμησης
solid χωρικό στοιχείο
springs ελατήρια (συνθήκες στήριξης φορέα)
SRSS τετραγωνική ρίζα αθροίσματος των τετραγώνων
static analysis στατική ανάλυση
steel χάλυβας
stem κορμός πλακοδοκού
stiffness δυσκαμψία
story όροφος
strain παραμόρφωση
stress τάση
structure κατασκευή
support στήριξη (φορέα)
target displacement μετακίνηση-στόχος (pushover analysis)
tension εφελκυσμός
time history χρονοϊστορία τιμών
time integration ολοκλήρωση στο χρόνο
time step χρονικό βήμα (ανάλυσης – αποτελεσμάτων)
torsional constant στρεπτική αδράνεια διατομής
translation μεταφορική (συνιστώσα κίνησης)
unconfined concrete απερίσφιγκτο σκυρόδεμα
undeformed shape απαραμόρφωτη κατάσταση (μορφή) φορέα
uniform load ομοιόμορφο φορτίο
weight βάρος
weight per unit volume ειδικό βάρος (βάρος στη μονάδα του όγκου)
yield διαρροή (διατομής)

Βιβλιογραφικές αναφορές Παραρτήματος